9. Rekli su o Islamu: Sir Hamilton Alexander Rosskeen Gibb – škotski istoričar

Bio je škotski istoričar. Za vrijeme Prvog svjetskog rata bio je oficir Britanskog kraljevskog puka. Predavao je arapski jezik na nekoliko univerziteta: na Londonskom, na Oksfordu i na Harvardu. U svom djelu Mohammedanism (Islam), o islamu je napisao:

„Ove zadivljujuće pobjede prethodile su još širim osvajanjima koja su odnijela Arape u manje od jednog vijeka u Maroko, Španiju i Francusku, pred vrata Carigrada i daleko preko centralne Azije do rijeke Ind, potvrđujući karakter islama kao jake, samouvjerene i osvajačke vjere. Iz ovoga je proizašao njegov nepopustljiv stav prema svemu što je van njega, ali i njegovu široku toleranciju različitosti u okviru sopstvene zajednice, odbijanje progonjenja onih iz drugih zajednica, kao i dostojanstvo sa kojim je izdržao teške trenutke.

Ipak, više zapanjujuće od same brzine osvajanja bio je njihov uredan karakter. Neka razaranja moraju se javiti tokom godina ratovanja, ali sve u svemu Arapi su stigli tako daleko bez ostavljanja tragova propasti što je dovelo do novih integracija naroda i kultura. Struktura zakona i vlasti koju je Muhammed ostavio svojim nasljednicima, halifama, dokazala je njegovu vrijednost u kontrolisanju vojski iz pustinje koji su islam odnijeli u civilizovani spoljašni svijet ne kao sirovo praznovjerje pljačkaških hordi, već kao moralnu silu kojom je komandovalo poštovanje i koherentna doktrina koja je mogla na njihovom vlastitom terenu osporiti kršćanstvo Istočnog Rima i zorostraizam Perzije.”[1]

 O Kur’anu je napisao:

„Stanovnici Mekke tražili su od njega čudo i sa izuzetnom smjelošću i samopouzdanjem Muhammed je odgovorio da je najveća potvrda njegove misije sam Kur’an, jer su poput svih Arapa bili poznavaoci jezika i retorike. Dakle, ako bi Kur’an bio njegovo (Muhammedovo) djelo, tada bi drugi ljudi mogli da se takmiče s njim. Neka načine samo desetak stihova koji bi bili slični. A ako to ne bi mogli, a očito je da ne mogu, onda treba da prihvate Kur’an kao izvanredno dokazano čudo.”[2]

[1] Sir Hamilton Gibb, “Mohammedanism an historical survey”, New York, Oxford University Press, 1962. str. 3–4.

[2] Isto, str. 41–42.

 Izvor: Odlomak iz knjige “100 svjetskih velikana o islamu”.